وجود مقدس امام سجاد عليه السلام در دعای مکارم الاخلاق می‌فرمایند:

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ بَلِّغْ بِإِيمَانِي أَكْمَلَ الْإِيمَانِ، وَ اجْعَلْ يَقِينِي أَفْضَلَ الْيَقِينِ، وَ انْتَهِ بِنِيَّتِي إِلَى أَحْسَنِ النِّيَّاتِ، وَ بِعَمَلِي إِلَى أَحْسَنِ الْأَعْمَالِ.[1]

نقش ایمان راستین در سیر معنوی انسان

    امام سجاد ^{علیه السلام} در اين فقره از دعاي مكارم الاخلاق از خداوند درخواست دارند كه خدايا اعمال ما را به احسن الاعمال تبدیل نما. بايد به اين نكته توجه كرد، همه ادعیه فوق بعد از آن است که فرمودند: خدايا خودت یقین من را به افضل يقين ارتقا بده؛ و حتی نيتی كه من دارم اگر توفیق الهی و ياري او نباشد تبدیل به احسن النيات نمي‌شود. بنابراین، این موارد یک سير طبيعي دارد که اول رسیدن ايمان انسان به مراتب اكمل ايمان است؛ چرا که اصولا، اعتقاد يعني عقد القلب و این زیر بنای کارها و امور انسان است؛ مرتبه بعدی، يقين است يقين هم ممكن است بعد از عقد القلب حاصل شود و ممكن هم است که اصلا حاصل نشود؛ ولی باید توجه داشت که همین عقد القلب نیز خود دارای درجاتي است که امام افضل آن درجات را خواستار شده است. مرحله بعدی نيت انسان است تا در نهایت به عمل صحیح منتهی شود.

توفیقات الهی در پرتو عنایات اهل بیت است

 از این رو، امام سجاد ^{علیه السلام} از اول نمي‌فرمايد که خدايا عمل من را اصلاح كن، ایشان این مسئله را درجه‌بندي مي‌كند، بلکه دعا را با صلوات بر پیامبر و آل او شروع می‌کند، تا بفهماند که اگر ما چيزي مي‌خواهيم  به دست آوريم، باید در پرتو عنایات اهل بیت ^{علیهم السلام} باشد؛ آن كساني كه اول مخلوق خداوند هستند و خداوند، عالم را هم به طفيل اينها خلق كرده است؛ آنهایی که آبرويي پيش درگاه خدا دارند؛ پس خدايا تو به اعتبار اينها و به عظمت اينها در نزد خودت، كار من را به صورت ريشه‌اي اصلاح كن؛ يعني از اول ايمان من را اصلاح كن  که سر رشته همه كارها است؛ پس آن ايمان كامل‌تر را در مسير خودت به من عنایت کن؛ به طوری که دیگر، شيطان در اين ايمان داخل نشود كه من خيال كنم شيطان حق است؛ یعنی در واقع، به شيطان ايمان آورده باشم، ولی خيال كنم که به خدا ايمان آورده‌ام؛ مخصوصاً اینجا یک آفتی برای مبلّغ وجود دارد که گاهی از اوقات فكر مي‌كند که كار را براي خدا انجام می‌دهد، درحالی که دارد آن كار را براي نفس خودش انجام می‌دهد.

  اينجاست كه ما نیازمند استعانت از خدا هستیم و اين استعانت بايد به بركت محمد و آل محمد ^{صلي الله علیه و اله} باشد تا به آنجا برسد که اعمال ما به احسن الاعمال، تبدیل شود.

 ایمان باطل به جنگ امام حسین می رود

  وقتي تصحيح این امور همه به برکت این دعا صورت گرفت و تناسب‌ها در نظر گرفته شد، یعنی ايمان، يقين، نيت، عمل، بعد از صلوات، کامل گردید، حضرت می فرماید: اللهم وفر بلطفك نيتي؛ یعنی حالا كه ايمان به خدا درست و مطابق با واقع شد، پس آن را تمام و کمال بخش. كما اينكه حضرت علي خودشان فرمودند، خوارج ايمان دارند، اما ايمانشان به كفر من هست، يعني از صميم قلب ايمان باطل دارد، تفاوت خوارج با معاويه آن بود که اینها از روي عقيده باطل کار می‌کردند؛ گاهي از اوقات بايد از مومن بيشتر از منافق و كافر ترسيد اما كدام مومن؟ همانند خوارج كه اعتقاد باطل جزمی داشته باشتند.

  ولذا، گاهي باید از مومن بيشتر از منافق و كافر ترسيد؛ همان مومنيني كه در طول تاريخ حق را لگد مال كردند. امام حسين را در روز عاشورا چه كساني كشتند؟ همان مومنين كوفه او را شهید کردند. همین مومنینی که روزی در كوفه عدالت علوي را نیز ديده بودند، اما حالا جمع شدند و امام حسين را كشتند.

داعش مظهر ایمان باطل

   الان، داعشی‌ها هم هر چند که مزدور آمريكا و اسرائيل هستند، اما باید اين را توجه داشته باشيم که همین آدم داعشی كه از اروپا و آمريكا رفاهش را كنار مي‌گذارد و براي جنگيدن به این منطقه می‌آید، تنها توسط آمریکا و اسرائیل نیامده است، بلکه روي اعتقاد و ايمان آمده است؛ البته، ايماني كه به او عرضه شده، خطایی بوده، ولی بالاخره، الان هم كه می‌خواهد بميرد، منتظر حوريه است و واقعا هم منتظر است؛ چون به آن ايمان دارد. بنابراین، مشكل ما همین جاست كه نتوانستيم ايمان را به درستی عرضه كنيم.

  لذا امام سجاد ^{علیه السلام} روی ایمان كه نقطه حساسی هست دست گذاشتند كه خيلي مهم و اصلي است و نباید براي ما كم اهميت جلوه کند، تا عمل ما هم درست و مطابق حقیقت و دور از خطا باشد. اين را همه باید توجه داشته باشيم.

والسلام عليكم ورحمة الله وبركاته