بسم الله الرحمن الرحيم

نقش حضرت خدیجه(س) در حمایت از اسلام و پیامبر(ص)

به گزارش پايگاه اطلاع رساني دفتر حضرت آيت الله علوي بروجردي دامت بركاته، معظم له در جمع اعضاي اين پايگاه و كاركنان دفتر فرمودند: در بررسی زندگي رسول اكرم - صلی­الله­علیه­وآله - و حماسه بسیار باشکوه پيدايش و ظهور اسلام در جزيرة­العرب، هرگز نمی­توان از نقش دو نفر غفلت کرد:

1. حضرت ابوطالب: پدر گرامی رسول اكرم،‌ جناب عبدالله­بن­عبدالمطلب پیش از تولد آن حضرت درگذشتند. جناب آمنه، مادر پیامبر نیز در سنين كودكي از دنيا رفتند و جناب عبدالمطلب سرپرستی پیامبر را بر عهده گرفتند؛ اما ایشان هم به فاصله کوتاهی، رحلت کردند. از این زمان، جناب ابوطالب، عموی پیامبر، سرپرستی آن حضرت را عهده­دار شدند. ازاین­رو، نقش ايشان در زندگي پیامبر و دفاع از آن حضرت بسيار حائز اهميت است.

2. حضرت خدیجه، همسر پیامبر: در آغاز بعثت پیامبر - صلی­الله­علیه­وآله - تعداد مسلمانان سه نفر بود: خود آن حضرت، حضرت علی - علیه­السلام- و خدیجه کبری - سلام­الله­علیها -. کسانی که در مسجدالحرام حاضر بودند، روزها و ماه­ها می­دیدند که رسول اکرم - صلی­الله­علیه­وآله - در کنار کعبه قرار می­گرفت و حضرت علی و حضرت خدیجه - سلام­الله­علیهما - پشت سر آن حضرت به نماز می­ایستادند.

نقش حضرت خديجه - سلام­الله­علیها - از اين جهت بسيار مهم است كه در زمانی كه همه پيامبر را نفي مي­كردند، ایشان به آن حضرت ایمان آوردند و در همه شرایط در کنار ایشان بودند و از آن حضرت حمایت می­کردند. خود رسول اكرم - صلی­الله­علیه­وآله - درباره حمایت­های بی­دریغ همسر فداکارشان مي­فرمودند: مردم در بيرون مرا اذيت مي­كردند و حتي به من سنگ مي­زدند؛ اما وقتی به خانه مي­آمدم، آرامشی در خانه خديجه مي­ديدم که تمام اين ناراحتي­ها را فراموش مي­كردم.

خدیجه(س) و حمایت­های مالی از نهضت اسلامی

نقش حضرت خديجه تنها این نبود که به­عنوان همسر پیامبر در كنار آن حضرت بود؛ گرچه حتی اگر همین یک نقش را هم داشت، بسيار مهم بود. نقش مهم­تر آن بانو این بود که ایشان به دلیل پایداری و مقاومتش در کنار پیامبر، در برابر همه قريش ایستاد و بسیار هزینه داد. حضرت خدیجه، یکی از بزرگ­ترین ثروتمندان مكه و یکی از معدود افرادی بود كه اقتصاد مكه را می­گرداندند. ایشان تمام ثروتش را در اختیار پیامبر و پیشرفت نهضت الهی آن حضرت قرار داد؛ به گونه­ای که وقتی قریش پیامبر و پیروانش را در شعب ابي­طالب محصور كرد، همه ثروت و امكانات خديجه کبری - سلام­الله­علیها - در حمایت از پیامبر و مسلمانان هزینه شد.

اين امكانات دست پيامبر را در گسترش اسلام باز می­گذاشت. بسياری از کسانی كه در آن روزگار مسلمان شدند، بردگان و كنيزاني بودند كه پيامبر با استفاده از ثروت خدیجه خریده بودند. همچنین هجرت گروهی از مسلمانان به حبشه در آغاز شکل­گیری نهضت اسلامی، هزينه بسیاری داشت و این گروه از مسلمانان، توانایي تأمین هزینه­های این سفر را نداشتند. در اینجا نیز حضرت خديجه - سلام­الله­علیها ­- تمام هزینه­های این سفر بسیار مهم و سرنوشت­ساز را عهده­دار شدند.

بنابراین، حضرت خدیجه علاوه بر همسر فداکار بودن، يك حامي مالی بسيار قدرتمند براي پیامبر بود. گاهي برخی از افراد در رفاقت و صفا بسیار خوب­اند؛ اما وقتی پای حمایت­های مالي به میان می­آید، دستشان كوتاه مي­شود. این مسئله، يك پاك­بازي مي­خواهد كه حضرت خديجه اين پاك­بازي را داشت.

فداکاری خدیجه(س) و گذشتن از حیثیت و مقام اجتماعی

ایشان نه­تنها مال و ثروت خود را داد، بلکه حيثيت و جایگاه ظاهری خود نزد قریش را نیز فدا کرد. وقتی حضرت خدیجه به همسری پیامبر درآمد، آن هم به این صورت كه خودش درخواست ازدواج با آن حضرت را مطرح کرد و تمام هزینه­های عروسی را هم خودش عهده­دار شد، بسياري از بزرگان قريش از او روی برگرداندند. آنان از اینکه او همسری کسی را برگزیده است که هیچ ثروت و مقامی ندارد و فاقد معیارها و ارزش­های جاهلی آنان بود، ناراحت شده بودند و به­نوعی ایشان را تحريم کردند. از همین روی، جناب خديجه - سلام­الله­علیها - بعد از ازدواج، دیگر آن چنان قبل از ازدواج در كار تجارت فعال بودند، نتوانستند در امر تجارت فعال باشند.

ایمان واقعی حضرت خدیجه(س) به پیامبر(ص)

همراهی خدیجه کبری با پیامبر پس از بعثت، از روي اعتقاد بود. ایشان واقعاً اعتقاد داشتند که پیامبر - صلی­الله­علیه­وآله - يك شخصيت برجسته الهي است. حتی از برخی قرینه­ها به دست می­آید که ایشان از وقتی که آن حضرت را شناخت و قصد ازدواج با ایشان را داشت، از این مسئله آگاهی داشت.

ورقۀبن­نوفل، از شخصیت­های برجسته مکه در آن روزگار، دايي يا عموی حضرت خدیجه بود. او دانشمندی بسیار قوی بود که کتب یهود و نصارا را خوانده و در زمینه ادیان صاحب­نظر بود. برخی درباره علت سکونت او در مکه معتقدند او از روی علاماتی که در کتاب­های آسمانی گذشته وجود داشت، پی برده بود که پیامبری در این ناحیه ظهور خواهد کرد. برخی معتقدند که او امید داشت خودش آن پیامبر باشد؛ به نظر برخی دیگر، آرزو داشت آن حضرت را درک کند.

حضرت خدیجه با عموی خود ارتباط قوی داشت و حتي نقل شده است که وی در جریان خواستگاری خدیجه از پیامبر نیز حضور داشت و درباره آینده آن حضرت به خدیجه خبرهایی گفته بود. حضرت خديجه نیز اين آثار را در وجود پيامبر مي­ديد؛ به­ویژه در آن سفر تجاري كه پیامبر با حضرت ابوطالب به شام رفتند و در آن سفر، بحيراي راهب خبرهایی از نبوت آن حضرت داده بود. افرادی که در آن سفر حاضر بودند، این سخنان را شنیده بودند و خبر آن در میان قریش پخش شده بود و حضرت خديجه نیز از این مسائل آگاه بود. بنابراین، حضرت خدیجه از آینده پیامبر آگاهی داشت و منتظر آن روز بود.

پس از بعثت و قضاياي وحي، رسول اكرم پس از چهل روز دوری از خدیجه، از غار حرا برگشت و خبر بعثت خود را به ایشان دادند. آن گاه پتویی به خود پیچید و به استراحت پرداخت. در این هنگام این آیه نازل شد که «یا ایها المدثر قم فأنذر». هان اى روپوش به خود پيچيده، برخيز و انذار كن. حضرت آشفته و پریشان از خواب پریدند. خديجه نزد آن حضرت آمد و گفت: من سال­هاست كه منتظر اين روز بودم و مي­دانم كه مورد عنايت خدا هستي.

بنابراين، هرجا نام رسول اكرم - صلی­الله­علیه­وآله - باشد، نام حضرت خديجه هم در كنارش هست. در روزگاري كه اسلام غريبانه در جزيرةالعرب و در بين افراد جاهل و داعیه­دارن ارزش­ها و معيارهاي جاهلي پیش می­رفت، نقش حضرت خديجه در رشد و گسترش اسلام بسیار مؤثر بود و باوجود همه دشمنی­ها، نقش آن بزرگوار هرگز فراموش نخواهد شد و وظیفه ماست که در تجلیل از مقام ایشان، بیشتر به این ابعاد شخصیتی آن بانوی گران­قدر بپردازیم.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته