بسم الله الرحمن الرحیم

 غدیر بزرگترین عید برای بشر است

 غدير، عيد بسيار بزرگی است و  اگر از آن به عنوان بزرگترين عيد هم تعبیر شده است، اغراق نيست؛ چون رسالت غدير در قرآن، ‌آن گونه كه معرفي شده است که خداوند به پیامبر اکرم صل الله علیه و آله فرمودند که اگر اين دستوری كه در مورد آن، موظف به ابلاغ آن هستي انجام ندهي، رسالت خودت را انجام نداده‌اي؛ و لذا، همه رسالت، متوقف بر اين ابلاغ است و اگر اين ابلاغ انجام شود، آن رسالت انجام شده است و اين امر، خيلي مهم است؛ و لذا، در بحث‌هاي كلامي که با آقايان اهل سنت مواجه هستیم، اگر ما هيچ روايتي در مورد غدير از عامه و خاصه نداشته باشيم و فقط این آیه از كتاب بر ما حاکم باشد، ولایت ثابت است. این چه جمله‌ای است که اگر  پيغمبر صل الله علیه و آله آن را ابلاغ نكند، همه رسالتش زير سوال می‌رود؟ اين چه ربطی و سنخيتی با مقام رسالت  دارد؟

حمایت خداوند از پیامبر در جریان غدیر

 تعبيري كه در ابتدای آیه بلاغ به عنوان يا ايها الرسول، و نه يا ايها النبي آمده است، بر جهت فرستاده تكيه مي‌كند؛ يعني اي كسي كه مأمور ما هستي، این امر را ابلاغ كن، و تشويش خاطر نداشته باش که خداوند تو را از مردم حفظ و حمایت می‌کند؛ در حالی که پيغمبر صل الله علیه و آله در ميان مشركين نيست، بلکه در ميان مسلمين و مردم خودش است و این نشان از تهدیدی است که نياز به حمايت الهي دارد؛ یعنی گویا رسول اكرم صل الله علیه و آله در اينجا يك حالت ترديدي دارند كه خدا مي‌خواهد آن را رفع كند. اين حالت در برگشت از حجة الوداع است؛ در حالي كه رسول اكرم صل الله علیه و آله در مواقف همين سفر حج، حديث ثقلين را عنوان فرموده بودند که ثِقلين هم خوانده مي‌شود و ثِقل هم به معناي وزين و سنگين است؛ اما ثَقل به معنای يك شي خيلي وزين و گرانبها می‌باشد که مرحوم آيت الله بروجردي اعلی الله مقامه آن را به صورت ثَقل مي‌خواندند؛ یعنی من دو چيز خيلي گران‌بها پيش شما مي‌گذارم که كتاب الله و عترت من است که در آن زمان مشخص بود که عترت طيبه رسول اكرم صل الله علیه و آله ، از نظر عامه مردم چه کسانی بودند. اما اين، عمده كلام نيست بلکه عمده كلام در ادامه روایت است، که می فرماید: «ما ان تمسكتم بهما» و  «ما» به معنای «مادام»، است؛ یعنی تا ‌زماني كه به آن دو تمسك کنید، گمراه نمی‌شوید و دقت کنید که در واژه  تمسك، ديگر صحبت از ولاء نيست؛ بلکه همه آن بحث‌هاي كلامي كه آن را در بحث ولي مطرح مي‌كنند، ولو آن هم وارد نيست، اما اينجا ديگر مطرح نيست؛ زیرا تمسك به معنای استناد در مقام عمل و به معنای تكيه كردن در زندگي و مشي عملي است.

عترت عدل قران است

نکته دوم که از این مقطع عبارت برداشت می‌شود، آن است که عترت عدل كتاب قرار داده شده است و عترت، مثل كتاب است؛ پس همانطور كه تمسك به كتاب باید باشد، تمسك به عترت هم بايد باشد، تا انسان گمراه نشوند.  بنابراین، مفهوم این روایت آن است که اگر فقط به کتاب تمسک شود، آنجا ضلالت هست؛ و اين چيزي است كه رسول اكرم صل الله علیه و آله آن را بیان فرمودند.

البته، پس از واقعه غدیر، برخی از افراد معاند، دسته دسته جمع مي‌شدند و عليه پيغمبر صل الله علیه و آله شایعه می‌کردند که ایشان قوم و خويش بازي مي‌كند و مي‌خواهد داماد خودش را به جاي خودش تعيين كند؛ و آنقدر اين مسائل تند و فراگير شد كه رسول اكرم صل الله علیه و آله يك حالت حكومت نظامي ايجاد كرد كه بيش از سه نفر دور هم جمع نشود. فلذا، خداوند می فرماید که ما تو را از مردم حفظ و حمایت می‌کنیم. و همین حوادث پيش زمينه نزول این مقطع از آيه شريفه است که مخالفت‌هایی در اینجا وجود دارد كه صريحا هم ابراز مي‌شده است.

اگر ما به حديث دفتر و قلم در زمان احتضار رسول الله صل الله علیه و آله است نگاه ‌كنيم كه آن را هم بخاري نقل مي‌كند، كسي در حضور جمع به پيغمبر آن نسبت‌ها را مي‌دهد، که البته، اين کارها، مسبوق به سابقه است و فقط سابقه‌اش در غدير نيست، بلکه قبل از آن هم بوده است.

تواتر حدیث ثقلین

بنابراین، شروع قضیه، از اني تارك فيكم الثقلين هم نيست ولی نقل حديث ثقلين نه تنها در بين ما متواتر است بلکه حتي در بين عامه هم متواتر است که قطعا مفید علم می‌شود؛ چرا که اگر خبری به حد تواتر رسيد، حجيت آن از باب علم است که حجيت آن نیز ذاتي است و نیازی به كسب حجيت از جايي ندارد، بلکه اگر شرعي هم در كار نباشد، آن علم حجت هست.  بنابراین، اگر ما آن آيه را هم كنار بگذاريم ولی در بين احاديث، این حديث متواتر بين الفريقين وجود دارد که به راحتی قابل انكار نيست.

اما چگونه عترت عِدل قرآن قرار مي‌گيرد؟  در موارد مختلف از خود قرآن، به مضمون اين حديث اشاره شده است. از طرق عامه، سیوطی از ابن عباس که مفسر است، نقل مي‌كند که وی اظهار مي‌دارد که  سيصد آيه شريفه قرآن، در مناقب و شأن علي بن ابي طالب علیه السلام نازل شده است. در قران مجید نیز بیان شده است که این آیات، دارای محکم و متشابه است که تفسیر متشابهات را جز خداوند و راسخان در علم هدایت نمی‌دانند که پیامبر صل الله علیه و آله بر آنان مهر تأیید زده است و لذا، آنها اهل تبیین کتاب هستند؛ چرا که این كتاب متضمن همه احكام نيست حتی درباره تعداد رکعات نماز نیز در آن اشاره‌ای نشده است. فلذا، حتی آنان را که دعوای حسبنا کتاب الله را دارند در این باره معتقدند که باید این مسائل را از سنت پیامبر صل الله علیه و آله اخذ کنیم که البته، حدود 80%  از  روایات آنها نیز به سه نفر یعنی ابوهريره، عبدالله عمر و عايشه منتهی می‌شود که اين سه نفر ارتباطشان با پيغمبر براي اخذ همه دین بسیار اندک بوده است؛ مثلا،    وقتي كه رسول اكرم صل الله علیه و آله از دنيا رفته‌اند ابن عمر فردی نوجوان بوده، و ابو هریره نیز دو سال مانده به رحلت پيغمبر صل الله علیه و آله ، اسلام آورده است. او يك مدت در مدينه بوده و بعد به بحرين رفته است و شش يا هشت ماه در آنجا مانده و بعد برگشته است و لذا، فرصتي كه مجددا توانسته از پيغمبر صل الله علیه و آله استفاده كند، طبق نقلي كه آقايان دارند به شش ماه هم نمي‌رسد، و به قدری تحریف در نقل روایات داشته که خلیفه دوم به او اعتراض کرد که مگر تو چقدر در نزد پیامبر صل الله علیه و آله بوده‌ای كه اين همه روايت از ایشان نقل مي‌كني؟ و چرا به پيغمبر صل الله علیه و آله دروغ مي‌بندي؟ و حتی مي‌خواست که او را شلاق بزند. اين امر واقعيت قصه است که به اينها منتهي مي‌شود.

عترت اهل بیت ناقل حقیقی سنت است

اما اين عترت جدا از حديث ثقلين، ‌و  جدا از اين آيه شريفه، ناقل سنت نبوي به حساب آورده نشدند. علي بن ابي طالب علیه السلام از آن لحظه‌اي كه پيغمبر صل الله علیه و آله به رسالت مبعوث شد اولين انساني بود كه به آیین ایشان ايمان مي‌آورد و تا زمانی که پيغمبر صل الله علیه و آله از دنيا مي‌رود در راه ایشان و با ایشان بود؛ پس  اگر بايد سنت را اخذ كرد، باید از علي بن ابي طالب علیه السلام اخذ کرد نه از آنها؟ اما آنها افرادی مثل ابوهريره را در مقابل علي علیه السلام براي تبيين سنت، عَلم كردند و اين واقعيتي است كه امروز دنيا اسلام با تبعات آن مواجه است.

در قضیه غدير، خواص به آن پشت كردند اما قرباني آن مردم بودند و هميشه در تاريخ، قرباني مردم هستند، که تا امروز هم ادامه دارد. این حدیث از عامه و خاصه نقل شده است که ایشان فرموند: «هم علي همراه حق است و هم حق همراه علي»؛ ‌ يعني حق همانگونه مي‌گردد كه علی می‌گردد؛ ولی از ایشان استفاده نشد؛ در حالی که ایشان، ميزان اعمال بود و آنقدر اين آدم در حدّ كمال بود كه ديگران را در حق و ناحق بودن و درست و نادرست بودن و در صحيح و ناصحيح بودن با او مي‌سنجند.

غدیر داستان غمبار مظلومیت است

به هر حال، غدير هميشه بزرگترين عيد است اما در عین حال، داستان غمبار مظلومين حق و مظلوميت عدالت و محروميت انسان‌ها در طول تاريخ است و ما امروز هم شاهد عوارض نفي غدير هستيم.

گر برزيم بحر را در كوزه اي      ***      چند گنجد قسمت يك كوزه ای

محبت و ولای آن حضرت یک سرمایه بزرگی است و به تعبیر امام صادق علیه السلام این یک ادعاي بزرگ است؛ و ما با تمام وجود ایشان را دوست داريم و از روزي كه به دنيا آمديم تا روزي كه مي‌ميريم ذكر علي علیه السلام از زبان ما نمي‌افتد و اين سرمايه عمر ما برای آخرت است؛ چرا که به سایر اعمال نمی‌شود دل خوش کرد. ولی خداوند نفس و دل ما را که خانه محبت علي علیه السلام است آتش نمي‌زند، و نمي‌سوزانند، و اين سرمايه‌اي است كه به همه دنيا مي‌ارزد و ما را در دنيا و آخرت اميدوار مي‌كند.

ما اگر براي سيدالشهدا علیه السلام گريه ميكنيم در واقع، دنباله مظلوميت غدير است و اگر در مصيبت فاطمه زهرا علیها السلام ناله مي‌زنيم براي اين است که فاطمه زهرا علیها السلام بزرگترين حامي علي بن ابي طالب علیه السلام و مدافع ایشان است. ما در اين عيد مبارك غدير، با مولايمان كه يك عمر دنبالش بوديم، و وجود ما، بسته به ایشان است تجديد عهد مي‌كنيم.

هزینه شیعه برای ولایت علی علیه السلام  

شیعه در طول تاريخ برای ولایت علی علیه السلام هزینه داده است. افرادی مانند حجر بن عدي فوق العاده بودند که اول پسرش را در این راه مي‌دهد و بعد جانش را فدا می‌کند و آنقدر توفيق و عنايت شامل حالش است كه بعد از هزار و سيصد و چند سال هنوز هم جنازه اش را از قبر در مي‌آورند به خاطر عشق به علي علیه السلام ، به او هتک و توهين مي‌كنند.

ما به آن مقدار نیستیم ولی به این مکتب افتخار مي‌كنيم و امیدواریم که بتوانیم با اين نامي كه در كنار خودمان مي‌كشيم و عشقش را واقعا در دل داریم سنخيتي هم داشته باشيم، و سعي كنيم که نسبتي هم بين ما و ایشان در اين جهت باشد، و مایه زینت اهل بیت باشیم و باعث سرافكندگيشان نباشيم؛ یعنی ما که عشق علي علیه السلام را داريم بوي علي علیه السلام را هم بدهيم و اين براي ما مهم است و اميدواريم كه خداوند اين عيد سعيد را براي عامه شيعه و علاقمندان و محبان علي بن ابي طالب علیه السلام مبارك كند، و يك فرج و گشايشي براي اهل حق و شعيان اميرالمومنين علیه السلام در همه شئون و در همه جاي دنيا ان شاء الله مقدر بفرمايد.