نشست علمی جمعی از مسلمانان از کشورهای آرژانتین ، کلمبیا و ونزوئلا با حضرت آیت الله علوی بروجردی (مدظله العالی) در کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی (قدس سره)
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمدلله رب العالمین و صل لله علی سیدنا محمد و آله المکرمین المنتجبین سیما بقیة الله الاعظم ارواحنا لتراب مقدمه الفدا فی العالمین.
انسان و حقوق انسانی
امروز هرکسی در هر کجای دنیا که زندگی میکند، خواهان داشتن حقوق انسانی در آن جامعه است. انسان همانطورکه حق حیات دارد، در همۀ دوران زندگی خودش حق زندگی عادلانه، حق شغل، حق انتخاب و حق آزادی انتخاب دارد.
انسانها برای کسب این حقوق سالیان سال مبارزه کردند، حتی در اروپا. تا سالهای اخیر زنان در اروپا حق رأی نداشتند. زنان در بسیاری از کشورها حق مالکیت نداشتند. زنی که شوهر میکرد، تمام اموالش به شوهر او واگذار میشد.
انسانها در طول تاریخ همیشه به دنبال این حقوق بودند و مبارزهها کردند. امروز هم در همهجای دنیا احزاب و تفکرها و مذاهب آزادی را ترویج میکنند. ولی ما شاهدیم این آزادی که در دنیا ترویج میشود، گاهی به ابتذال کشیده میشود.
کشورهایی که از نظر اقتصادی و صنعتی پیشرفته هستند، مشکلات بسیار عظیمی در امر خانواده دارند. حتی شکلگیری خانواده در حال بهم خوردن است و تنها زندگیکردن و ازدواجنکردن در کشورهای اروپایی یک امر مرسوم شده است. حتی ادامۀ نسل مردم خود کشورها مشکل پیدا کرده و مجبور شدهاند برای کار در کارخانههایشان مهاجر بپذیرند.
اسلام، ایمان و حقوق انسانی
اسلام یک مکتب فکری است که حقوق انسانهایی را در جوامعی که زندگی میکنند محفوظ میدارد و برایشان آزادی و حریت قائل میشود. درعینحال در کنار این آزادیها معنویت و ارتباط انسان را هم با یک نیروی ماورائی که خداست، در نظر میگیرد.
ایمان در زندگی ما نقش اساسی دارد و در تمام شئون زندگی ما و در حقوقی که انسانها در برابر همدیگر دارند دخیل است.
در زندگی اسلامی فرزند حقی به گردن به پدر و مادر دارد و پدر و مادر هم حقوقی به گردن فرزند دارند، همینطور زن در برابر شوهر و شوهر در برابر زن، همسایه در برابر همسایه، مردم یک جامعه در برابر افراد جامعه خودشان و مردم و حاکم و... . حقی که حاکم بر مردم دارد و حقی که مردم بر حاکم دارند، همه در قالب ایمان و ارتباط با خدا تصویر شده است.
تعریف انسان در اسلام
انسان در ایمان اسلامی وقتی تعریف میشود، انسانی است که به همۀ این حقوق اعتنا دارد و برای این ارزشها احترام قائل میشود. رعایت این حقوق نهتنها زندگی اجتماعی خود انسان را تأمین میکند، بلکه پیش خدا هم اجر و پاداش دارد.
یکی از بزرگترین مشکلات ما در دنیا تفکرهایی است که به نام اسلام پیدا شدهاند. اینها برنامههایی دارند و کارهایی انجام میدهند که میخواهند در بعضی از جوامع دنیا، مخصوصاً جوامع مترقی یا کشورهایی که نظر چندان خوشی به اسلام ندارند، تفکراتشان را بهعنوان سمبل اسلام معرفی کنند. لذا ارزش اینکه ما اسلام را با کدام قرائت میخواهیم بپذیریم، در اینجا روشن میشود، اسلامی که مجموعۀ حقوقهای ارزشی همراه با ایمان به خدا در جوامع مردمی است. از کجا با حقیقت این اسلام آشنا شویم. بین این همه عرضههایی که از اسلام در دنیا به صورت مختلف هست، کدامش صحیح است؟ این همان چیزی است که شما به خاطرش به ایران آمدهاید.
داعش هم مدعی اسلام است. حتی اینقدر هم جاذبه دارد که گاهی جوانها را از اروپا به سوریه یا عراق میکشاند و برایش میجنگند و جان میدهند. آن هم یک تفکر است، اما باید این تفکر ارزیابی شود که آیا این اسلام میتواند تبلوری از آن اسلام حقیقی باشد یا نه.
ما از تفکر صحیح در اسلام قرائت صحیحی داریم که با دیدگاه گروههایی مثل داعش و القاعده و امثال اینها تفاوت اساسی دارد.
قرائتی که امثال داعشها از اسلام دارند، در طول تاریخ اسلام هم سابقه داشته و فقط مخصوص امروز نیست. ما چنین تفکراتی را اصلاً اسلام نمیدانیم. اینها یک سری تفکرات وحشیگرایانۀ نشئتگرفته از ضد ارزشها است که عادات قبیلهای و دوران جاهلیت قبل از اسلام ریشۀ آن است. این تفکرات فقط نامی از اسلام دارد و پوستۀ اسلام است و از هویت اسلام و حقیقت اسلام خالی است.
پیروی از مکتب اهلبیت؛ قرائت صحیح از اسلام است
ما در مقام دریافت قرائت صحیح از اسلام، مکتب اهلبیت علیهم السلامD را انتخاب کردیم. شما در جمهوری اسلامی و در این سفری که الان دارید، میتوانید این معنا را در دیدارهایتان ببینید. ما راه و دیدگاه اهلبیت را در اسلام انتخاب کردیم. و ما شواهدی ارائه میدهیم و ادلهای داریم که این قرائت اهلبیت، همان ارزشهای اسلامی است که بهوسیلۀ وحی به پیامبر بزرگ ما نازل شده است.
و باز در راه تفسیر این تفکر اسلامی و دریافت صحیح از اسلام برخی شخصیتها در اسلام برایمان حائز اهمیت هستند.
مثلاً علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین علیه السلام که نزدیکترین انسانها به پیغمبر بوده و داناترین انسانها به وحی الهی بوده، یکی از کسانی است که قرائتمان از اسلام را از او میگیریم. فاطمه زهرا علیها السلام که دختر پیامبر است و سمبل بسیار عظیمی برای ما در تفکر شیعه است، یکی دیگر از این شخصیتهاست.
شما با عاشورا آشنا هستید و لذا حسینبنعلی علیه السلام را میشناسید. حسین بن علی علیه السلام یکی از کسانی است که ما تفکر اسلامی را از او میگیریم و از منش و روش او اخذ میکنیم.
در میان این شخصیتها زنان نقش برجستهای دارند. اگر شما امروز فرمودید که در جمهوری اسلامی زنان نقش اساسی در امور دارند، چون زن و جنس زن در تاریخ اسلام نقشآفرینی بسیار بزرگی داشته است.
خدیجۀ کبری علیها السلام در کنار پیغمبر، شریک در رسالت ایشان هستند و فاطمۀ زهرا علیها السلام در مبارزاتی که با انحرافهای پس از رحلت رسول خدا آغاز کردند، با امیرالمؤمنین علیه السلام شریک هستند. و زینب کبری علیها السلام شریک در قصۀ کربلاست.
بین جمعیت شیعه مرز وجود ندارد. مرزها مرزهای جغرافیایی است. بین دلهای ما مرزی وجود ندارد. من از شما عزیزان میخواهم در این سفر و کلاً در برنامههای خودتان، بنای اساسی را همیشه بر این بگذارید که از آن تفکر اصیل اسلامی دریافت درست داشته باشید. این تفکر اصیل در مکتب اهلبیت علیهم السلام نمود پیدا میکند و خودش را نشان میدهد. ما برای دریافت این تفکر راهی غیر از اهلبیت علیهم السلام نداریم.
بهعنوان مسلمان، وظیفۀ شما این است که تفکر صحیح را بشناسید، هضم کنید و بعد به دیگران عرضه کنید. ما این مسئولیت را در قبال دیگران داریم که این تفکر را به آنها عرضه کنیم و بگوییم اسلام چه هست تا اسلام را در داعش و وهابیت و القاعده و خون و کشتار مردم بیگناه نبینند.
این معنا را مخصوصاً در کشورهای خودتان به جوانان برسانید که در اسلام حکم و حکومت با عدالت گره خورده است. حاکم باید عادل باشد. خصوصیت مکتب اهلبیت علیهم السلام این است که در کنار خدا و پیغمبر، اطاعت اولیالامر واجب میشود. هر انسان ظالم، کسانی که با کودتا سر کار میآیند، کسانی که فاسقاند و از ارزشهای انسانی برخوردار نیستند، اطاعتشان از نظر اسلام واجب نیست و باید با آنها مبارزه کرد.
تفکر کشورهای استعماری و دلارهای نفتی کشورهای اسلامی منحرف و وهابی امروز این تفکر را القاء میکند که اسلام فقط چیزی است که آنها عرضه میکنند و این وظیفۀ همۀ ما است که در مقابل این تبلیغات بسیار عظیم، اسلام اصیل را به مردم خودمان عرضه کنیم.
من امیدوارم شما عزیزان در هر کجا که زندگی میکنید، همه منادیان این تفکر و همه رهروان راه اهلبیت علیهم السلام باشید و در این سفر هم انشاءالله توشههای پرباری به همراه خود به سرزمینتان ببرید.
والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته.