حضرت آیت الله علوی بروجردی دامت برکاته  با اشاره به میلاد این امام همام فرمودند:

سختی‌های دوران امام جواد علیه السلام

ايشان از هر جهت،مولودي با بركت و پر بركت هستند، اما با مرور بر زندگي امام جواد  علیه السلام جهات ناراحت كننده و تاثرآوري نیز وجود دارد: امام جواد در سن و سال كمبه امامت مي‌رسند و طول دوران امامتشان نیز بسيار كوتاه است. همچنین، وقتي که ایشان از دنيا مي‌روند،فرزند بزرگوارشان امام علي بن محمد علیه السلام  8 سال سن دارد؛ يعني هنوز به بلوغ شرعي نرسیدند. همه دوران حيات وجود مقدس حضرت جواد  علیه السلام در حصر رسمي و همانند حصري بود كه گویا فرد در قفسی طلايي نگهداری می‌شود.

آوازه شیعه در دوران امام رضا علیه السلام

در دوران کودکی آن حضرت نیز پدر گرامی ایشان، علي بن موسي الرضا علیه السلام به سفر برده شدند و در همان سفر نیز به شهادت رسیدند که البته، اين سفر، سفر مباركي بود؛ يعني در این سفر، همه معارف شيعه تبيين شد و نام شيعه به وسيله ايشان اوج مي‌گيرد و به دنبال آن احادیث امامیه پخش می‌شود. فرمايشات و مناظرات آن حضرت نیز اين معنا را ثابت می‌کند؛ مناظره‌هایی که به ضرر مامون تمام مي‌شود، ولی مایه برتری نام امام علي بن موسي رضا  علیه السلام می‌شود؛ به طوری که سيطره معنوی ایشان در دنياي اسلام روز افزون می‌شود؛ تا آنجا که ائمه بعدی با نام ابن الرضا شناخته می‌شوند.

نفاق مامون در برابر امام رضا  علیه السلام

  اما در مقابل، مامون که از خلفاي بني عباس است فردی زیرک بوده و گاهی علما را جمع مي‌كرد تا در باب اثبات ولايت اميرالمومينين علیه السلام بحث كنند، همه شبهات آنان را پاسخ می‌داد و لذا، در ظاهر، او دشمن امام رضا  علیه السلام نشان داده نمی شود به طوری که گاهی در بين مردم تبلیغ می کرد که علي بن موسي رضا  علیه السلام سزاوار بر خلافت است و من هر كار كردم آن را نپذيرفته است و لذا، به اجبار، ولي عهدي را به ايشان داديم. او در ظاهر ابراز می‌کند که خلافت حق ایشان است، اما در خفا ایشان را به قتل تهديد مي‌كند. سیاست مامون بسیار خطرناك و پیچیده بوده است؛ به طوری که حتی برخی از اعلام شیعه همانند سيدبن طاووس نمي‌پذيرد كه مامون، امام رضا تهديد را كشته باشد.

بنابراین، امام  علیه السلام باید در مقابل او بايد به نحوي عمل نماید كه فعاليت و عملكرد او را خنثي كند. لذا، ایشان با كلمات و حركات خودش، و با اینکه قصر مامون را محل ملاقات با مردم قرار داد، توانست در بين مردم رفت و آمد کند و شخصیت مامون را به مردم بشناساند؛ به طوری که وقتي امام علیه السلام به دست مامون به شهادت رسيدند، وی دیگر نتوانست در خراسان بزرگ آن زمان که حتی شامل قسمتي از افغانستان و مرو بود، بماند.

تلاش مامون برای تطهیر چهره خلافت

   وی به سمت بغداد مهاجرت کرد و در آنجا همه بني عباس از عمل مامون خوشحال بودند، ولی مردم از کار او متنفر بودند و آنقدر بر مامون فشار آوردند که وی برای تطهیر خودش از این ماجرا، در مقام دلجويي از امام جواد درآمد و دختر خود را به امام جواد  علیه السلام داد و داماد خودشقرار داد كه اين لكه را از دامن خودش پاك كنند، اما امام جواد  علیه السلام با اين كه در آن قفس طلايي محاصره شد ولی نگذاشتند که آن وسعتي كه امام رضا  علیه السلام در كار شيعه آفريده بود از بین برود و لذا ایشان آن را سازماندهي کرد؛ يعني افرادی خاص، از كساني كه معتمد امام  علیه السلام بودند به عنوان وكلاي امام نصب شدند که بعدا در زمان امام هادي  علیه السلام بيشتر هم شدند و زمان امام عسكري  علیه السلام به اوج خود رسیدند.

ادامه حرکت شیعه در زمان امام جواد

آنها همانند قضیه  امام رضا  علیه السلام فقها را جمع كردند كه با آقا جواد الائمه  علیه السلام نیز بحث كنند؛ که به قول خودشان براي رسوا كردن امام و فاش كردن دروغ‌هاي ایشان کاری کرده باشند، ولی در واقع، اين کار موجب عظمت امام  علیه السلام شد؛ تا جایی که حتی آنان که در مقابل خليفه تعظيم مي‌كردند در دل به امام جواد  علیه السلام رغبت پيدا كردند، و حتی بعدا، عمده مريدان امام هادي علیه السلام  از  میان خلفا و دستگاه خلافت بود، تا جایی که حتی مادر متوكل براي امام  علیه السلام پول مي‌فرستاد و مريد امام بود.

امام جواد  علیه السلام در یک فرصت كمِ تاریخی قرار گرفت. ما مي‌بينيم که ائمه اطهارعلیهم السلام، حركت مباركي  را براي تحفظ بر وحي و براي تحفظ اصالتي كه از دو لب پيامبر صلي الله علیه و آله به عنوان وحي خارج شد انجام دادند در حالی که معاندان و منافقان تلاش كردند انحراف ايجاد كنند و به نام اسلام جاهليت را عرضه كنند. اين حركت از فاطمه سلام الله علیها براي حفظ شرع اسلام شروع شد. البته، شيعه بعد از كشته شدن سيدالشهدا علیه السلام  و واقعه عاشورا در دوران امام سجاد علیه السلام  يكي از تلخ ترين دوران خودش را گذراند ولی در زمان امام صادق و امام باقر علیهما السلام به اوج رسید و در زمان امام رضا  علیه السلام به شكوفايي رسيد و بعد از اين اوجي كه عملكرد علي بن موسي رضا  علیه السلام آن را آفريد، امام جواد علیه السلام  در مقام تثبيت آن، نقش بسيار بزرگي را داشت و بعدا امام هادي  علیه السلام هم به تبعيت از امام جواد علیه السلام در اين تثبيت نقش ایفا کردند و اين تثبيت در زمان امام عسكري  علیه السلام كه حصر ائمه به نهايت خود مي‌رسد، به اوج رسید و مردم آمادگی غیبت را کم کم پیدا کردند.

گسترش شیعه مرهون تلاشهای امام جواد است

نتيجه هم این شد كه امروز، آوازه تشیع در همه جا پخش شده است و در گوشه – کنار دنيا اشهد ان عليا ولي الله گفته مي‌شود. كشورهاي متعددي داراي اكثريت شيعه هستند،‌و در مناطق ديگر هم شيعه وجود دارد.

امروز مكتب و معارف اهل بيت قابل عرضه به دنیا است و اين برکات جز از بركت مجاهدات مثل امام جواد  علیه السلام نیست؛ امام جوادی که حتی  قبل از ولادتش و در آغاز ولادش مورد اشکال تراشی قرار می گرفت که  امام رضا  علیه السلام فرزندی ندارد یا این مولود به صورت امام شباهت ندارد حتی تا جایی که آنها قيافه شناس مي‌آورند كه ببينند آیا او فرزند امام هست يا نه؟ یعنی  به امام اعتماد نمي‌كنند و به قيافه شناس اعتماد مي‌كنند و آنها که به عنوان همراه امام بودند نه تنها همراه نبودند بلكه براي آن حركت بازدارنده بودند.

 ما  امروز در روز ولادت با سعادت امام جواد  علیه السلام با آقا حجت بن الحسن عجل الله فرجه عهد می‌كنيم که هر قدم ما با آگاهی و درایت باشد و اگر نمي‌توانيم در حركت شيعه و در حركت اهلبيت علیهم السلام سهيم باشيم و نقشی داشته باشيم، لااقل مانع نباشیم. ما اميدواريم و از آقا حجت بن الحسن عجل الله فرجه مي‌خواهيم كه ايشان دعا بفرمايند که اين عنايت شامل ما باشد كه ما در اين مسير از آگاهي‌هاي لازم برخوردار باشیم كه مانع از اشتباه ما بشود، که ناآگاهي هر يك از ما مساوی با ناآگاهي و سقوط یک امت است.