مرحوم سيد رضي (ره) در پاسخ اين سوال مينويسد: « الذي لا يضع الشئ مواضعه». جاهل و نادان كسي است كه هر چيز را در جاي خودش قرار نميدهد و يا هر كار را در موقع و وقت خودش انجام نميدهد و يا در وقت مناسب خودش سخن نميگويد. اين سخن از سخناني است كه «خير الكلام ما قل و دل» به قول آقايان «در خانه اگر كس است يك حرف بس است».

 در توضيح فرمايش اميرمومنان بايد گفت: «يضع الشئ مواضعه» عاقل آن كسي است كه هر چيزي را جاي خودش ميگذارد و هر كاري را به جاي خودش انجام ميدهد. اگر چيزي را در غير موضع خودش گذاشتيد اگر كاري را در غير جاي خودش انجام داديد نظام معيشت و زندگي روزمره مختل خواهد شد، بنابراين، عاقل في نفسه (خودش و به خودی خود) موضوعيت دارد. يك مطلبي را من مكررا براي عزيزان بيان كردم، اما به واسطه اهميت آن در اينجا آن را بازگو ميكنم: از مرحوم ميرزاي شيرازي رضوان الله تعالي عليه پرسيده بودند؛ اگر شما بخواهيد مُبلغ و يا عالمي را براي تبليغ احكام و امور ديني به شهري بفرستيد بايد چه ويژگيها و شرايطي داشته باشد؟ ايشان فرمودند: يك شخص ايده آل و مناسب براي تبليغ مسائل شرعي، سه شرط بايد داشته باشد. 1- عاقل باشد. 2- با سواد و ملا باشد. 3- متدين باشد.

 عرض كردند اگر اين سه شرط با هم جمع نشد، كداميك از اين شروط اولويت دارد؟

ايشان فرمودند: كسي كه عاقل باشد و درس خوانده و ملا باشد؛ هرچند متدين نباشد اين شخص مناسب تبليغ است.

در مرحله بعد پرسيدند: اگر اين دو شرط با هم جمع نشد، كداميك از اين دو اولويت دارد؟

 فرموده بودند: كسي كه عاقل باشد هرچند باسواد و متدين نباشد براي تبليغ ميفرستم. در كمال ناباوري گفته بودند چرا اين دو شرط را كنار ميگذاريد؟! آقايان از شما عالم ميخواهند، شما عاقل ميفرستيد! ايشان فرمودند: كسي كه براي تبليغ امور ديني ميفرستم اگر عاقل باشد براي حفظ دنياي خودش هم كه شده نميگذارد به اصل و اساس دين ضربه و لطمه بخورد. روي حساب مشي و حركت ميكند. و نيز فرمودند: اگر كسي عاقل نباشد اصلاً او را نميفرستم، حتي اگر اين شخص متدين و عالم هم باشد. از اين رو، نحوه رفتار و برخورد ما با مردم،- آن هم زماني كه كارهاي ما كاملا زير ذره بين است- بايد سخن و رفتار ما بسيار دقيق و حساب شده باشد؛ به گونه ايي كه همه جوانب كار و سخن خود را بسنجيم تا مبادا ناخواسته خلاف شئون ديني و دنيايي خود سخني بگوييم و يا عملي را انجام بدهيم. ممكن است سخني بسيار خوب باشد اما جاي مطرح كردن آن اينجا نباشد و يا ممكن است كاري خوب باشد اما جاي انجام دادنش اينجا نباشد. مگر هر كاري شرعي شد و يا هر كاري جائز شد، بايد در هر كجا آن را انجام داد؟! مگر هر حرفي صحيح شد بايد در هر كجا گفت؟! در يك جاهايي است كه انسان براي حفظ شئون دنيايي خودش هم شده بايد اين حرف را بزند، بايد اين مطلب را بگويد، بايد اظهار نظر كند، امر به معروف و نهي از منكر كند، اما يك جايي انجام اين كار هتك حرمت خود يا ديگري است نبايد آن را انجام دهد.  فرمايش امير مومنان عليه السلام عاقل كسي است كه جايگاه هر سخن و كاري را به درستي تشخيص دهد، از اينرو ملاك و معيار در عاقل بودن تشخيص به موقع، صحيح و بجاست و يكي از چيزهايي كه يك عالم sفعال و كاري بايد واجد آن باشد عاقل بودن است. اميرالمؤمنين صلوات الله و سلامه عليه در اين بيان گوهربار فرمودند: « هو الذي يضع الشئَ مواضعَه » عاقل كسي است كه هر چيزي را در جاي خودش قرار ميدهد.

 والسلام عليكم ورحمة الله و بركاته