بسم الله الرحمن الرحيم
پیشینه تخريب قبورائمه (ع) از حرم امام علی (ع) تا قبرستان بقیع
به گزارش پايگاه اطلاع رساني دفتر حضرت آيت الله علوي بروجردي در گفت و گو معظم له با خبرگزاري حوزه، به مناسبت سالروز تخريب قبور مطهر ائمه بقيع (عليهم السلام) ايشان فرمودند:
روز هشتم شوال یادآور واقعه بسيار تلخ تخريب قبور مطهر ائمه بقيع (ع) در مدينه است: داستان تخريب قبور، در تاريخ اسلام سابقه دارد و نکته ای که باید در ابتدا به آن اشاره کرد این است که در دوران اوليه، دو قبر به طور ويژه مورد هجمه واقع شدند که نخست قبر مطهر اميرالمؤمنين (ع) در نجف و ديگري قبر مطهر سيدالشهدا(ع) در كربلا بوده است.
وی با بیان این که حضرت علي(ع) چه پيش از شهادت و چه بعد از آن، مورد دشمني و هجمه گسترده‌اي قرار داشتند، اظهار داشت: جريان خوارج و دشمني هاي آنان با حضرت امیر(ع) از يک سو و کينه و دشمني بني‌اميه با آن حضرت از سوي ديگر، ایشان را مورد تکفير شديد قرار داد؛ به گونه‌اي که به مدت شصت سال به طور رسمي بر سر منابر، آن حضرت سب مي‌شدند.
این استاد حوزه ادامه داد: امام علی(ع) مسائل آينده را پيش‌بيني کرده بودند؛ از اين‌رو در وصيت خود اعلام داشتند كه قبر ايشان مخفي باشد و كسي از آن آگاه نباشد و روايات مختلفي در اين زمينه وجود دارد.
آیت الله علوی بروجردی ابراز داشت: در روايتي آمده است که شب هنگام، چهار تابوت از چهارگوشه كوفه بيرون رفت تا حتي سمت و سوي محل دفن این امام همام نیز مشخص نباشد؛ ازاين‌رو قبر اميرالمؤمنين(ع) در شهر نجف، مدت‌ها مخفي بود.
وی افزود: همچنین در روايتي از امام صادق(ع) نقل شده است که در سفري همراه با پدرم به بياباني رسيديم و در آنجا پدرم كناري نشست و شروع كرد به اظهار ادب و گريه كردن. پرسيدم اينجا كجاست؟ فرمودند: قبر جدمان علي‌بن‌ابي‌طالب(ع) است. اين قبر جز براي افرادي خاص، همچون امام صادق(ع) مخفي بود و در زمان هارون‌الرشيد آشکار شد؛ يعني در تمام دوران بني‌اميه قبر حضرت امیر(ع) مخفي بود.
این استاد حوزه با اشاره به داستان کشف قبر اميرالمؤمنين(ع)، خاطرنشان ساخت: آن گونه که در كتاب‌هاي اهل سنت نقل شده، داستان از اين قرار است كه روزي هارون‌الرشيد براي شكار به بيرون بغداد رفته و آهويي را دنبال كرده بودند تا اينکه با صحنه شگفتي مواجه شدند. ديدند که اين حيوان به‌جاي اينکه فرار کند، در نقطه اي نشست و هرچه به او نزديك مي شدند، با آرامش و بدون هيچ وحشتي نشسته بود و حرکت نمي‌کرد. هارون به اطرافيانش گفت: اينجا خصوصيتي دارد که اين حيوان اين گونه مؤدب نشسته است. او به اينجا پناه آورده است. ازاين‌رو پيرمردان آن منطقه را آوردند و درباره آن محل از آنان پرس‌وجو کردند. آنان گفتند: از پدرانمان شنيديم كه قبر اميرالمؤمنين علي‌بن‌ابي‌طالب(ع) در اين منطقه است و بعدها نیز همين مطلب را از حضرت موسي‌بن‌جعفر(ع) هم استفسار كردند. پس از آن، بنايي در همان زمان بر روي قبر ساخته شد؛ اما متوكل عباسي چون مي ديد که قبر آن حضرت ملجأ و پناهگاه شيعيان است و مردم به زيارت آن مي‌روند، آن بنا را تخريب کرد و از بين برد.
* تخريب قبر سيدالشهدا (ع)
آیت الله علوی بروجردی با بیان اینکه نمونه ديگر از تخريب قبور در دوران نخستين اسلام، تخريب بارگاه سيدالشهدا(ع) است، تصریح کرد: شرايط خاص كربلا به گونه‌اي بود كه این امکان وجود نداشت که قبر مخفي باشد؛ يعني از همان روز اربعين كه طبق نقل فريقين، جابربن‌عبدالله انصاري، صحابي بزرگ پيامبر(ص) با آن كيفيت، به زيارت امام حسين(ع) آمد، محل دفن آن حضرت مشخص بود. پيش از آن هم بني‌اسد كه در دفن شهداي کربلا مشاركت داشتند، شب هاي جمعه براي زيارت ايشان به کربلا مي‌آمدند. بني‌اميه خيلي متعرض قبر امام حسین(ع) نشدند؛ چون در آن زمان، اصلاً مقتضي نبود که بنايي بر روي قبر ساخته شود؛ بلکه آن را با علامت مشخص مي‌کردند؛ اما در زمان بني‌عباس، فضاي مناسبي فراهم شد؛ چون آنها با شعار «الرضا من آل محمد» پيش آمدند؛ يعني تنها خاندان رسالت كه آن همه ظلم بر ايشان روا داشته شده است، مي‌توانند به قدرت برسند؛ به همين دليل عباسيان در آغاز امر، به قبور ائمه(ع) احترام مي‌گذاشتند. مثلاً ابوالعباس سفاح، خليفه اول عباسي، بنايي براي قبر اميرالمؤمنين(ع) بنا كرد و براي قبر سيدالشهدا(ع) هم كارهايي انجام داد. پس از او نيز دوباره بنايي بر روي قبر ابی عبدالله(ع) ساخته شد؛ اما بعدها خلفاي عباسي به تخريب آن پرداختند.
وی ادامه داد: اوج اين مسئله، در دوران متوكل است؛ چراکه وی هرچند عباسي بود و عباسيان پسرعموهاي اهل بيت(ع) بودند؛ اما دشمني بسيار فوق‌العاده اي با ايشان داشت و اين دشمني را آشکار کرده؛ چراکه نه‌تنها قبر سيدالشهدا(ع) را خراب كرد؛ بلکه بر روي قبر آب نیز بست و با گاوآهن قبر را شخم زد.
این استاد حوزه بیان داشت: در تاريخ نقل شده است گاوي که براي شخم زدن آورده بودند، وقتي به نزديکي قبر سيدالشهدا(ع) رسيد، ايستاد و ديگر پيشروي نكرد؛ ولی چندين بار اين كار را تکرار كردند؛ اما آن گاو دوباره همان‌جا مي‌ايستاد و پس از آن اطراف قبر امام حسین(ع) را حائر حسيني نامیدند.
آیت الله علوی بروجردی با بیان اینکه به زائران قبر أبی عبدالله(ع) جسارت نیز می کردند، گفت: نخست، زائران را مي كشتند؛ اما وقتي مشاهده کردند که نمي‌توانند حريف آنها شوند و هرچه مي كشند، باز هم مي آيند، گفتند: هر كس که به زيارت سيدالشهدا(ع) بيايد، يك دستش را مي بريم؛ باز هم زائران به زيارت مي‌آمدند.
وی ادامه داد: در تاريخ نوشته‌اند كه شخصی به قصد زيارت امام حسين(ع) خواست به كربلا برود. ديدند که او دو دست ندارد! گفتند: تو كه دست نداري، چه چيزي می خواهي بدهي كه بتواني بروي؟ گفت: من در سفرهاي قبلي دست‌هايم را دادم، ديدم با يك پا هم مي توانم بروم؛ ازاين‌رو آمدم كه يك پاي من را ببريد تا من بتوانم به زيارت بروم.
این استاد حوزه با اشاره به اینکه اين شور شوق و عشق ارادتمندان و علاقه‌مندان، اين بنيان را سر پا نگه داشت و در نتيجه، متوکل ها از صحنه خارج شدند، اظهار داشت: ظاهراً معتمد عباسي يا يكي ديگر از خلفاي عباسي همراه با يكي از اصحابش به بيرون رفته بودند. مقابر بني‌عباس همه مخروبه و بسيار كثيف بودند. همراه خليفه به او اعتراض كرد و گفت: ببينيد؛ مقابر بني‌هاشم چراغ دارد و زائران به آنجا مي‌روند؛ اما چرا قبور پدران شما به اين صورت است؟ آنها را تميز و بنايشان را مرمت كنيد و براي تشويق مردم به زيارتشان، به آنها پول بدهيد. خليفه عباسي که انسان آگاهي بود، گفت: ما همه اين كارها را كرده‌ايم و پاسخ نداده است. آنچه كه مردم را براي زيارت اين قبور مي كشاند، دل اين مردم است و ما در دل آنها جايگاهي نداريم؛ ما در دلها نيستيم و قدرتمان ظاهري است.
*وهابيت و تخريب قبور ائمه(ع)
آیت الله علوی بروجردی با اشاره به تاریخچه وهابیت و با بیان اینکه این گروه پيروان ابن‌تيميه و عقايد او به شمار مي‌روند، ابراز داشت: ابن‌تيميه داراي ديدگاه‌هايي است که نياز به نقد دارد و با گذشت زمان محمدبن‌عبدالوهاب مكتب او را به نوعي بازسازي كرد و با استقبال اهل نجد و بني‌تميم مواجه شد.
وی ادامه داد: بني‌تميم سابقاً از خوارج بودند و با اهل‌بيت(ع) دشمني داشتند. به هر حال، حكومت وهابيت بر پايه‌هاي زور شمشير و حمايت قدرت‌هاي خارجي شکل گرفت؛ چراکه آنها پس از تصرف مدينه، قبور ائمه بقيع(ع) را تخريب کردند و همچنين قصد تخريب قبر رسول اكرم(ص) را نیز داشتند که به دليل اعتراض شديد مسلمانان موفق نشدند.
این استاد حوزه با بیان اینکه امروزه در همه جاي دنيا احترام به اسوه‌ها و الگوهاي مقاومت هر کشور به رسميت شناخته شده است، خاطرنشان کرد: در هر كشوري (حتي همين كشوري كه پرچم وهابيت را بر دوش دارد) يکي از برنامه‌هاي رسمي آنها در مراسم استقبال از سران ممالک، اداي احترام به مؤسس آن كشور يا نظام و يا تجليل از سرباز گمنام آن سرزمين است؛ چراکه اين مسئله در دنيا به رسميت شناخته شده است و شيعيان نيز براي بزرگداشت پيشوايان ديني، قبور ايشان را داير نگه مي‌دارند و آنها را مورد توجه و احترام قرار مي‌دهند.
آیت الله علوی بروجردی افزود: اين مسئله، امري عقلايي است که در همه جا پذيرفته شده است؛ حتي کساني هم كه مذهب ندارند، اين را پذيرفته‌اند. در مسكو، بدن موميايي‌شده «لنين» هنوز هست و افراد، نه براي زيارت، بلکه براي ديدن و اداي احترام، به آنجا مي‌روند.
وی با بیان اینکه رشته دشمني با اهل‌بيت(ع) هنوز هم ادامه دارد، تصریح کرد: ما در سال‌هاي گذشته نیز مشاهده کردیم که اين دشمني در سامرا تكرار شد و اين گروه، به‌محض اينكه در گوشه اي از دنيا تسلط پيدا ميكنند، دنائت و پستي خود را اعمال و دشمني خود را اظهار کرده و آنچه منتسب به اهل‌بيت(ع) است را قلع و قمع مي‌کنند؛ حتي اخيراً سلفي هاي مصر در این کشور هم چنين اقداماتي را شروع كردند که با هجمه مردم روبه‌رو شدند و جلوي این تحرکات گرفته شد.
تخريب قبور، بهانه‌اي براي تخريب اهل‌بيت (ع)
این استاد حوزه گفت: هرچند وهابيان بناي روي قبور را به طور کلي حرام مي‌دانند؛ اما روشن است که هدف آنان تخريب قبور و در نتيجه، از بين بردن مکتب امامان همام است.
آیت الله علوی بروجردی بیان داشت: وهابيون حتي در مملكت خود بناهاي يادبود درست مي كنند و جشن‌هاي استقلالي مي گيرند كه زماني همه اين ها شرك بود؛ اما وقتي به اهل‌بيت(ع) ميرسند، چنين اظهار دشمني مي كنند.
وی تصریح کرد: معروف است که مفتي درگذشته عربستان، بن‌باز، با افتخار اظهار مي كرد كه من بيش از چهل سال است كه به زيارت پيامبر(ص) نرفته ام.
این استاد حوزه با اشاره به استدلالات وهابیون برای دفاع از مرام خود و توجيه تخريب قبور، اظهار داشت: نخستین استدلال آنان این است که در اسلام اصل زيارت قبور نداريم؛ چون زائران به اين قبور پناه مي‌آورند و صاحبان قبر را شفيع قرار مي‌دهند و شفاعت شرک است.
*اثبات شفاعت
آیت الله علوی بروجردی با اشاره به مسئله شفاعت، ابراز داشت: صريح آيه قرآن است که "مَنْ ذَا الّذي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاّ بِإِذْنِهِ" يعني «چه كسي مي تواند نزد خدا براي كسي شفاعت کند، مگر به اذن خدا؟»؛ پس اصل شفاعت ممكن، درست و مشروع است؛ ولي به اين شرط که حتماً بايد به اذن خدا باشد؛ حال، مكتبي مانند مکتب تشيع، مي گويد: ما اين اذن الهي براي شفاعت را ثابت مي كنيم؛ پس شفاعت شرك نيست و التزام به شفاعت يا شفيع قرار دادن كسي، موجب شرك نمي شود.
*اثبات زيارت
وی با بیان مسئله زيارت و اثبات آن، خاطرنشان ساخت: در مستدرك الصحيحين نقل شده است كه رسول اكرم(ص) فرمودند: كسي كه حج و عمره به جا بياورد و مرا زيارت نكند، به من جفا كرده است. اخيراً جزوه‌هايي در بين افرادي كه به عمره مي روند پخش كرده بودند كه اين روايت، سخيف و جعلي است؛ در حالي که در مستدرك الصحيحين نقل شده است و بسياري از بزرگان اهل تسنن و فقهاي ايشان، به اين روايت استناد كرده‌اند.
حذف اهل‌بيت(ع) هدف اصلي وهابيت
این استاد حوزه با تأکید بر اینکه حذف اهل بیت(ع) هدف اصلی وهابیت است، تصریح کرد: روشن است که مشکل وهابيون، نه مسئله زيارت است و نه مسئله شفاعت؛ بلکه هدف آنان شکستن اساس اهل‌بيت(ع) است که پيامبر(ص) آن را هم‌رديف با قرآن و عِدل آن قرار داده بود.
آیت الله علوی بروجردی با اشاره به اینکه عترت يکي از دو ثقل است، گفت:وهابیون قصد دارند که اين ثقل را بكوبند و براي كوبيدن اين ثقل، مجبور شدند علم كلام را متحول كنند و خدا را از عدالت انداختند و در همین راستا نظريه جبر را حاكم كرده و با اثبات مسئله تصويب، براي خدا حكمي قائل نشده و در نهایت باعث سقوط مسلمانان به ورطه اي شدند كه امروزه هر مكتب غيرالهي به اين مكتب شرافت دارد و همين مسئله تأثيرات منفي بر فقه نيز گذاشته است.
وی یادآور شد: با چنين فقه و کلامي و با عقايدي همچون عقيده ابن‌تيميه درباره تجسم خدا، ديگر نمي توان به تثليث مسيحيت اشكال وارد کرد و در همین راستا باید گفت: چگونه است که عقيده تجسم خدا شرك نيست؛ اما شفاعتي که بر اساس آيه مَنْ ذَا الّذي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاّ بِإِذْنِهِ مشروعيت دارد، شرك است؟
این استاد حوزه اظهار داشت: مسئله، بحث شرك و توحيد نيست؛ بلکه مسئله اين است كه عترت بايد از بين برود و از دل ها خارج شده و به هر صورتي بايد اين كار انجام شود.
*پيروزي فکر و مکتب بر تخريب قبور
آیت الله علوی بروجردی با بیان اینکه با كشتن و ترور و با تخريب قبور، هيچ‌گاه نمي‌توان فكر را از بين برد، ابراز داشت: مكتب با تخريب يك بنا از بین نخواهد رفت و این گروه گمان مي كنند اکنون که قبور امام مجتبي(ع)، امام سجاد(ع)، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) تخريب و با خاك يك‌سان شده، توجه از آنها برداشته شده است؛ اما در ايام عمره يا حج، معلوم مي‌شود که چقدر مورد توجه‌اند.
وی ادامه داد: شيعيان عربستان در روزهاي معمولي جرأت نمي كنند به زيارت ائمه بقيع بروند؛ ولي وقتي زائران از کشورهاي ديگر مي‌آيند، آنها هم جسارت پيدا کرده و به زیارت مي‌آيند.
این استاد حوزه یادآور شد: در تمام بقيع، توجهي كه به اين چهار قبر مي‌شود، در هيچ منطقه اي از بقيع ديده نمي شود و بعد از اين چهار قبر، قبري كه عجيب مورد توجه و زيارت است، قبر ام البنين(س) است كه از وابستگان به همين خاندان می باشد.
آیت الله علوی بروجردی تصریح کرد: به هر حال، همان گونه که جريان لعن اميرالمؤمنين(ع) به مدت شصت سال، حادثه عجيب و لكه ننگي در تاريخ اسلام است؛ تخريب قبور ائمه نيز چه در زمان متوكل و چه در اين زمان توسط بهائيان، لكه ننگي است و نه‌تنها نزد عاشقان اهل‌بيت(ع) و نه پيش افراد متدين، بلکه نزد همه عقلاي عالم و همه اهل فكر، كاري ناشايست و نادرست است.
وی در پایان با بیان اینکه اميدواريم كه خداوند به همه ما توفيق دهد تا بتوانیم فكرمان را اصلاح كرده و درست بيانديشيم، گفت: چوبي كه مسلمانان در طول تاريخ 1400 ساله خود خوردند، از كج‌فكري‌ها، بي‌بصيرتي ها و انحرافات بوده كه متأسفانه هنوز همچنان ادامه مي دهند.