آیت‌الله علوی بروجردی مدظله العالی در جلسه درس خارج فقه روز چهارشنبه ۲ مهر ۱۴۰۴، با شرح فراز «وَاجْعَلْنِي مِنْ صَالِحِ الْعِبَادِ» از دعای مکارم‌الاخلاق امام سجاد(ع)، به تبیین جایگاه عبودیت و صلاح در زندگی مؤمن پرداختند.

🔻ایشان تأکید داشتند: عبد حقیقی کسی است که در برابر خدا اختیار و خواست شخصی خود را فانی می‌سازد و تنها رضای الهی را می‌خواهد.

🔹معظم‌له اظهار داشتند: مراد از عبد، عبودیت در مقابل خداست نه هیچ کس دیگر. عبد یعنی آن کسی که آنچنان نسبت خود را با خدا می‌سنجد که جز آنچه خدا می‌خواهد، نمی‌خواهد.

🔻ایشان افزودند: در نگاه امام سجاد(ع)، بنده صالح نه اینکه بلا را بر سلامت و راحتی را بر رنج ترجیح می‌دهد، بلکه آنچه خداوند می‌پسندد را می‌پسندد. لذا امام سجاد(ع) فرمودند: ما آنچه را می‌پسندیم که او بپسندد؛ اگر فقر بخواهد، می‌پسندیم، اگر غنا بخواهد، می‌پسندیم؛ سلامت یا بلا، هر چه او بخواهد!

🔹آیت‌الله علوی بروجردی با بیان اینکه «صلاح در کنار عبودیت، به معنای تشخیص درست و خیراندیشی در روابط انسانی است»، اظهار داشتند: عبودیت اقتضای خودش را دارد، اما صلاح به مقام تشخیص برمی‌گردد.

🔻ایشان افزودند: ممکن است انسان نماز بخواند و روزه بگیرد و در عبادات دقیق باشد، اما اگر به بندگان خدا نگاه تحقیرآمیز داشته باشد، از مسیر عبودیت دور شده است. انسان صالح باید نگاه رحمانی نسبت به همه مخلوقات داشته باشد و هیچ‌گاه دچار خودبرتر‌بینی نشود؛ گاهی یک نگاه کوچک و تحقیر آمیز به مخلوقات خدا، سال‌ها عبادت انسان را از بین می‌برد.

🔹معظم له با اشاره به خطر غرور معنوی تأکید کردند: انسان اگر فکر کند پیش خدا از دیگری مقرب‌تر است، این سقوط است؛ هر چند طرف گناهکار باشد و یا پوشش متفاوتی داشته باشد، از کجا معلوم که او عاقبت‌به‌خیر نشود و ما بشویم؟

🔻ایشان با تأکید بر اینکه دنیا فرصتی کوتاه برای ساخت آخرت است، افزودند: عمر مانند سرمایه‌ای موقت در اختیار انسان است تا صفات نیک همچون بخشش، گذشت و بی‌نیازی از حسد را در وجود خود ملکه کند؛ چرا که تنها این فضایل ماندگارند و به آخرت منتقل می‌شوند، آنچه با ما می‌ماند همین صفات راسخه است.

🔹آیت‌الله علوی بروجردی در تبیین مقام «عبد صالح»، حضرت ابوالفضل العباس(ع) را مصداق روشن معرفی کردند و گفتند: وفاداری و ایثار آن حضرت در کنار امام حسین(علیهما السلام) حتی در برابر امان‌نامه دشمن، ترجیح تشنگی خود بر سیراب شدن برای حفظ رضای خدا و پایبندی به تربیت مادرشان ام‌البنین(س) که فرزندان خویش را خادم فرزندان حضرت زهرا(س) می‌دانست، نمونه‌ای کامل از عبودیت صالحانه است. اینکه آن حضرت با لب تشنه دست زیر آب می‌برد و آب را بالا می‌آورد، اما لب بر آن نمی‌زند؛ یا وقتی برایش امان‌نامه می‌آورند و ایشان نمی‌پذیرد؛ این تشخیص است، این صلاح است.

🔻ایشان در پایان تأکید کردند: سیر و سلوک حقیقی نه در چله‌نشینی‌های ظاهری، بلکه در اجتناب از محرمات و التزام به واجبات نهفته است، و این آغاز مسیر بندگی و صلاح به شمار می‌آید.


📚 درس خارج فقه:
تاریخ: 1404/07/02
#دعای_مکارم_الاخلاق

#آیت_الله_علوی_بروجردی